Sakha Kabusha – Sakhela Umhlaba Wonkhe Jikelele
by Echo Nomsa VanderWal
Kulungiselela sikhatsi lesisha lesingena kiso
Ukhona loke wangibuta emalangeni lendlulile kutsi ingabe nginjani.
Ngivele ngamoyitela, lekuyintfo lebengikadze ngiyigcinile sisengca etikhatsini letimatima kuleminyaka leyengcile, ngamphendvula ngatsi, “Sengilungiselela sikhatsi lesisha lesingena kiso.”
Sakha indlela yekusebenta lenganakekela bantfu lababalelwa ku30 000 ngenyanga, batfole lusito lwetemphilo loluhamba embili ngemanani laphansi, nawucatsanisa naletinye tindzawo kulesifundza, ngelutsandvo loluchutjwa ngeluvelo kanye nekusebentisa tindlela tebucwesha.
Namuhla loku ngibhala, sinakekela bantfu lababalelwa ku2000 ngenyanga.
Liciniso litsi:
Asishobeli phansi.
Siyatilota, silungiselela kusukuma ngesivinini lesisetulu.
Liphupho lekuwubona ukhula lomsebenti belikhona kusukela usungulwa, silibonile futsi licala kufezeka eminyakeni lesihlanu leyengcile. Leli liphupho lwelusito lolungeke lube likhambi ngaleso sikhatsi kuphela kodvwa lolutawuchubeka nakito titukulwane.
Naloku lendlela leya embili ingakabi lemelula, letingcinamba tisicinisile lesisekelo salomsebenti lesiwentako.
Tingucuko Lesingakatikhetsi Kodvwa Lesitemukelako
Lolushintjo akusilo lesingene kilo melula.
Ekucaleni beluvakala kungatsi alusilungeli kodvwa nyalo sesiyalucondzisisa. Kungumusa lota nebulukhuni, sipho lesibuhlungu lesisiholela kulelikusasa lekumele silakhe.
Sesivele sikuyo lendlela siyihamba ngemabomu nangesibindzi sisime kulo lubito lwetfu.
Sisesekhatsi kulesikhatsi setingucuko, sisengakaphumi ebumatimeni. Solo sibambelele futsi nyalo sesibona kancono, sikhetsa sonkhe sinyatselo lesisitsatsako ngekucophelela. Lena yindzaba yekwenta tincumo tekutsi lomsebenti losetinhlitiyweni tetfu sewutawubheka kuphi.
Eswatini: Indzawo Lesetinhlitiyweni Tetfu, Leyilikhaya Letfu
Live laseSwatini liyohlale lisetinhlitiyweni tetfu.
Kulana lapho lomsebenti wasungulwa khona.
Kulana lapho uhlolisiswe khona.
Kulana lasakhe khona intfo lephatsekako, leyakhiwe ngebucotfo, yakhelwa kuletsa lusito yakhiwa bantfu lesibatsembako.
Tinhitiyo tetfu titfole kutfokomala sisenta lomsebenti.
Kute umkhawulo nome ingcinamba lengagucula lendlela lomsebenti lowenteka laSwatini losijabulise ngayo. Sisasebenta eveni leMaswati, sibese sesitfola umusa wekutfola buve laSwatini, kute futsi lokungashintja loko.
Lendzawo lena isiguculile sonkhe, igucule labemukele lusito nalabo labebaniketa lolusito lolusuka ekujuleni kwetinhlitiyo tabo.
Licembu lesinalo lana lakhe intfo lengasuki phansi.
Lakhe intfo lenhle, ngetigaba, nangekucophelela.
Nome kungentekani emaceleni kwetfu, loku ngeke kuze kugucuke.
Sesikhatsi Sekubhekana Neliciniso, Sichubekele Embili Ngesibindzi
Nali lelinye liciniso lesibukene nalo:
Ngekuhamba kwesikhatsi, sigcine sibonile kutsi lokubambisana lesikufisile solo asisondzeli kuko nome sesizame emahlandla, saletsa netisombululo etafuleni. Naloku kunekuphikelela kuletinye Tindvuna Tembuso kanye nalamanye Emalunga Ephalamende, kunelicembu lelifaka bantfu baseveni nebangephandle, labatimisele kuphazamisa lokubambisana kwetfu naHulumende. Nasewufaka ke nayo indzaba yekwehla kwelinani letimali telusito letichamuka ngesheya kwetilwandle, letitoletsa lusito evekatini leAfrica, kuchuba lomsebenti bese sekuba likhuni kakhulu.
Konkhe loku kusiletsele buhlungu lobukhulu lesingazange sesicabange kutsi singabuva, lobunye buyakhulumeka kodvwa lobunye abukhulumeki. Lesi akusiso sincumo lesitikhetsele sona kodvwa nakiso lesimo, siphokophele embili.
Asipheli mandla, sikhetsa kuchubeka siyifeze lenjongo lesiyiphilelako.
Sikhetsa kutihlela, hhayi kwetfukela timo.
Sikhetsa imphilo yekuchakaza netisombululo, hhayi kubambelela nje.
Sesikhetse kuvikela naku lokusebentako, asitivikeli tsine kodvwa sivikela lomsebenti lekusamele wandze, ungaphazanyisa yipolitiki nome yinjongo yebantfu labambalwa.
Lomsebenti lona kusukela ekucaleni wawuvele umukhulu kunePolitiki.
Sesitsatsa Indlela Lensha: Indlela Yekwelusa Lomsebenti Kahle
Kucinisekisa kukhonsa kwemsebenti lesiwentako Eswatini, iThe Luke Commission (TLC) Eswatini itawuchubeka nekuniketa sive lusito lolunikelwe kuphela (Donor funded programmes).
Indlela yangaphambilini yekusita wonkhe umuntfu ngalo lonkhe lusito laludzingako mahhala beyikhona kuniketa sive lusito loluhamba embili ngemanani laphansi, kodvwa akusiyo indlela yekusebenta lenelikusasa lelihle. Kusukela ngemnyaka wa2018 kuya ku2023, sibone sive lesita eTLC kutotfola lusito sikhula ngaloku phindzaphindziwe, lokutjengisako kutsi sive sesibeke litsemba laso kitsi.
Eminyakeni leyengcile sisebente ngeletsemba lekutsi nasingachubeka sisebente ngekutimisela futsi sisebentise konkhe lesinako, labo labasemagunyeni batawuyibona lemetamo basondzele sisebentisane. Kodvwa loko akukenteki, asikaluboni lusito luvela sachubeka saselela ngephandle.
Kubindza lokugucuke kwaba ludlame kulabo labamelene naTLC kuteka indzaba hhayi kitsi sodvwa laSwatini kodvwa mhlaba wonkhe jikelele. Laba abakavimbi inchubekela phambili kuphela, kodvwa bente konkhe lokusemandleni abo kubhubhisa i-Miracle Campus, leyakhiwa ngemandla abogogo, bomkhulu, bosomabhizinisi labancane kanye nemindeni leyehlukahlukene eMelika. Laba bapha ngobe basetsemba futsi batinikela kuwesekela lomsebenti labakholelwa kiwo nabo.
Bekumele sigcine sifikile kulesikhatsi lesi, lapho khona sesibhekana neliciniso.
Bekunebantfu ngemabomu labebazama kuvimba kutsi sive sitfole Lusito lwetemphilo lolungilo.
Loku kusephule tinhlitiyo kakhulu.
Lelidlanzana belitimisele kuvikela indlela lebeyivele ikhona yekusebenta lengasebenti kahle, batinikele kangongokuba bangawukhipha nemphefumulo.
Loku kutjengisa kungabi nanembeza.
Ngekubona kutsi lobulukhuni nalabantfu lesibhekeni nabo batimisele, sesikhetse kutsatsa sincumo sekugucuka sivule nemehlo etfu.
Kusukela nyalo kuya embili, kusebenta kwaTLC Eswatini kutawuhambisana netimali letikhona.
Letingucuko tifaka ekhatsi kutsi TLC sewufuna tindlela letinsha tekungenisa imali, uyachubeka nekufuna tihlobo letinesifiso sekunikelela lomsebenti, uphindze usebentisa tebucwesha kanye nelicembu lelinenhlitiyo yekusita kwakha indlela yekusebenta lekhonsako, lesebenta kahle, lesezingeni lelisetulu letawukhona kusita bantfu labangu2000, nome labangu30 000 nome ngabe ngukuphi emhlabeni.
Lesi akusiso sikhatsi sekuhlehlela emuva. Kodvwa sikhatsi sekwelusa lendlela lensha yekusebenta ngenhlakanipho kuze lusito litochubeka nekutfolakala sikhatsi lesidze Eswatini namhlaba wonkhe.
Nkulunkulu Wetsembekile Ngato Tonkhe Tikhatsi
Kuko konkhe loku, sikubonile kwetsembeka kwaNkulunkulu. Kuso sonkhe sinyatselo besisitsatsa, simbonile avula iminyango nalapho besingaka gadzi khona wasetfwala nangesikhatsi lapho khona besesinganywa lusizi. Lesikufundzile kulesikhatsi lesi kutsi lomsebenti lona mukhulu kutsi singawetfwala sodvwa, awusiwo wetfu kodvwa waNkulunkulu. Futsi licebolakhe angeke livinjwe.
Ngekwetsembeka kwakhe, lalakwakhile Nkulunkulu kumile futsi kucinile. Kuyasibita kutsi sichubeke nekwakha ngekuholwa nguye.
i-Take 10 Challenge: Asakhe Kanye Kanye
Kungalesi sizatfu sisungule i-Take 10 Challenge, lekusimemo kubangani, imindeni kanye nawonkhe umuntfu lokholelwa kulomsebenti lesiwentako.
Kuba yincenye kumelula:
Tsatsa imizuzu lelishumi (10 minutes) kufundza ngemsebenti waTLC.
Siyakumema kutsi unikele imali lenganga $10 (E190) njalo ngenyanga kwesekela lomsebenti.
Sicela umeme tihlobo nebangani labalishumi kutsi nabo bawungenele lomkhankaso.
Ngekubambisana, sitawukhona kwetfula temphilo letichutjwa ngebucwephesha lobukhulu kanye nangekutinikela lokukhulu mhlaba wonkhe.
Lona ngumkhankaso lotawuba mkhulu nasibambisana sonkhe.
Lena akusiyo indzaba yekuvikela lokubonakele kusebenta kahle ngaphambilini.
Kodvwa yindzaba yekungena kulokusha.
https://www.lukecommission.org/take10
Nangabe uyakholelwa kulomsebenti lona, yiba yincenye yalengucuko lenkhulu, ungabi ngumlandzeli nje kuphela, kodvwa asifake emandla sakhe naku lokudzingwa ngumhlaba wonkhe.
Asikhulise Litsemba Mhlaba Wonkhe
Nyalo sesitsatsa tinyatselo tekuwandzisa lomsebenti ufike mhlaba wonkhe.
Lendlela yekusebenta lena ingasita tigidzi tebantfu, nasingayivikela, siyikhulise sandzise nalenhlitiyo yekusita.
Lokujabulisako kakhulu kutsi loku sisachubeka nekuwandzisa lomsebenti uze ufike nakuamanye emave, uyakhwesha kulaba labanetinhloso letimbi ngobe uyasuka etindzaweni lapho banemandla khona.
Licembu lelilana Eswatini litawube lichuba lomsebenti wekukhula.
Ngilo lelitawuletsa kuphila nakulamanye emave, liceceshe liphindze likhulise lamanye emacembu.
Labantfu lebekungibo labebawetfwele lomsebenti kusukela ekucaleni kutawuba ngibo lalabahamba embili sisangena kulesikhatsi lesisha. Tandla netinhlitiyo tabo ngito letitawetfwala lomsebenti ngesheya kwelithaka.
Loku lokutelwe laEswatini sekutawukhula kufinyelele kulamanye emave.
Lomsebenti awupheleli lana.
Uyakhula.
Lesi akusiso siphetfo salendzaba.
Sicalo salenkhulu indzaba.
Lesi akusiso lesiphetfo lebesisibhekile.
Koodvwa siyakholwa kutsi sicalo salemphilo lebesisolo siyilindzile.